اثر نوع ماده آلی و هوادهی بر فرآیند تولید کمپوست و خصوصیات کمپوست تولید شده

کمبود مواد آلی در خاکهای زراعی و انباشته شدن مواد زاید شهری و کشاورزی و مشکلات زیست محیطی ناشی از آنها، ایجاب می کند که این مواد به نحو مطلوب و آگاهانه در چرخه حیات قرار گیرند. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر نوع ماده آلی، هوادهی تحت فشار و مخلوط کردن توده های کمپوست بر فرآیند تولید کمپوست و کیفیت کمپوست تولیدی در دو مرحله انجام گردید. در مرحله اول اثر تیمارهای مختلف هوادهی و همچنین مخلوط کردن بر فرآیند تبدیل زباله های شهری به کمپوست ، شاخص های فعالیت میکروبی و کیفیت کمپوست تولیدی مورد مطالعه قرار گرفت . تیمارهای هوادهی عبارت بودند از: 15 دقیقه هوادهی هر 4 ساعت در هفته اول و هر 8 ساعت در هفته های دوم و سوم (تیمار الف )، 15 دقیقه هوادهی هر 8 ساعت در هفته اول و هر 16 ساعت در هفته دوم و سوم (تیمار ب )، 15 دقیقه هوادهی هر 16 ساعت در هفته اول و هر 22 ساعت در هفته های دوم و سوم (تیمارج) و 15 دقیقه هوادهی هر 22 ساعت در هفته اول و هر 64 ساعت در هفته های دوم و سوم (تیمار د). عمل هوادهی بوسیله یک دستگاه دمنده هوا به قدرت 3/4 اسب بخار انجام شد. عمل اختلاط توده های کمپوست بوسیله کارگر و به فواصل زمانی 10، 20، 30، 47، 75 روز پس از شروع فرآیند کمپوست سازی انجام گردید. نتایج حاصل از این مرحله از تحقیق نشان داد که میزان هوادهی و اختلاط بر شاخص های فعالیت میکروبی نظیر دما، نسبت c/n، ph و تغییر حجم توده های کمپوست موثر است . با افزایش میزان هوادهی، سرعت کمپوست شدن زباله های شهری، تجزیه مواد آلی و درجه بلوغ کمپوست ها افزایش می یابد. اختلاط توده های کمپوست موجب کاهش زمان جهت کمپوست شدن زباله های شهری گردید. ضمنا عمل اختلاط فقط یک هوادهی ساده نبوده و هوادهی تحت فشار نمی تواند جایگزین عمل اختلاط گردد. همچنین افت رطوبت توده های کمپوست به کمتر از 40 درصد موجب کاهش سرعت تجزیه و درجه بلوغ کمپوست می گردد. مرحله دوم این تحقیق با هدف بررسی اثر نوع ماده آلی بر فرایند کمپوست سازی و کیفیت کمپوست تولیدی با اعمال 4 تیمار از مواد آلی مختلف انجام شد. تیمارهای این مرحله از تحقیق عبارت بودند از بقایای توتون (تیمار الف )، برگ چنار (تیمار ب )، مخلوط لجن فاضلاب و سبوس برنج (تیمار ج) و مخلوط لجن فاضلاب و برگ چنار (تیمار د). عمل هوادهی تحت فشار در مورد چهار تیمار فوق مشابه و معادل 15 دقیقه هوادهی هر 6 ساعت در هفته اول و هر 12 ساعت در هفته دوم و سوم بود. اختلاط توده های کمپوست بوسیله کارگر و در فواصل زمانی 6، 14، 21 و 28 روز پس از شروع فرآیند انجام شد. نتایج حاصل از این مرحله از تحقیق نشان داد که ماهیت مواد اولیه کمپوست بر شاخص های فعالیت میکروبی نطیر دما، نسبت c/n، ph، تغییر حجم و سرعت تجزیه و تثبیت مواد آلی موثر است . جهت کمپوست کردن بقایای توتون، برگ چنار، مخلوط لجن فاضلاب و سبوس برنج و مخلوط لجن فاضلاب و برگ چنار نیاز به هوادهی تحت فشار نیست و تنها یک یا دو اختلاط در اولین روزهای آزمایش و حفظ رطوبت توده کمپوست در حدود 50 درصد کافی است . همچنین ماهیت مواد اولیه بر کیفیت کمپوست ها و مدت زمان لازم جهت پایداری و بلوغ آنها موثر است .